Φαίνεται πως η λατρεία μας για τα tablet, laptops, smartphone, γίνεται εμπόδιο στον ύπνο μας και προκαλεί προβλήματα υγείας. Ξέρουμε ότι η σχέση μας με τις φορητές συσκευές έχει φτάσει στα όρια της εξάρτησης, αλλά τώρα, όπως φαίνεται, η κατάσταση έχει αρχίσει και επηρεάζει και την υγεία μας. Περισσότεροι από to 80 % των ενηλίκων έχουν τη νύχτα το κινητό τους μέσα στο υπνοδωμάτιο, με το 65% να το τοποθετούν σε σημείο όπου μπορούν να το φτάσουν με το ένα χέρι και με κλειστά μάτια συνήθως στο κομοδίνο, ή δίπλα στο στρώμα αν και πολλοί (ιδίως νέοι) το τοποθετούν κάτω από το μαξιλάρι τους. Σχεδόν ένας στους δύο, το χρησιμοποιεί ως ξυπνητήρι.
Αν και η συνήθεια αυτή μοιάζει εντελώς αθώα, είναι ωστόσο καλή ιδέα να το έχουμε δίπλα μας ενώ κοιμόμαστε; Οι ειδικοί διατηρούν σοβαρές επιφυλάξεις, οι οποίες οφείλονται στα ευρήματα μελετών που έχουν δείξει ότι το κινητό, το tablet, το laptop δίπλα στο κρεβάτι «ταράζει» τον ύπνο και μπορεί να προκαλέσει αϋπνία.
Σύμφωνα με μια πρόσφατη έρευνα, οι ειδικοί αποφάνθηκαν ότι το μπλε φως – Blue Light που εκπέμπεται από τις LCD – LED οθόνες από τα κινητά ή tablet ή τα λάπτοπ ή τους υπολογιστές ή νέας γενιάς τηλεοράσεις γενικώς, διακόπτει τους κανονικούς ρυθμούς του οργανισμού κατά την ώρα του ύπνου.
Που οφείλεται η επίδραση στον οργανισμό; Που οφείλεται αυτό; «Το κύριο πρόβλημα με τα κινητά είναι το φως που εκπέμπουν», λέει ο δρ Στάλε Πάλεσεν, καθηγητής στο Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Bergen και επικεφαλής της νορβηγικής μελέτης. «Είναι καλά τεκμηριωμένο ότι η έκθεση στον τεχνητό φωτισμό το βράδυ ενισχύει τους βιολογικούς μηχανισμούς που καθυστερούν τον ύπνο και επηρεάζει τον κιρκάδιο ρυθμό (σ.σ. το βιολογικό ρολόι)».
Τον περασμένο Νοέμβριο, λ.χ., επιστήμονες από το Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Bergen, στη Νορβηγία, έδωσαν στην δημοσιότητα τα ευρήματα μελέτης με 532 φοιτητές, το 90% εκ των οποίων ασχολούνταν με το κινητό τους στο κρεβάτι πριν αποκοιμηθούν (έβλεπαν ταινίες, σέρφαραν στο Ίντερνετ, έπαιζαν παιχνίδια) και εν συνεχεία το άφηναν ενεργοποιημένο δίπλα τους. Όπως έγραψαν οι ερευνητές στο επιστημονικό περιοδικό «Behavioral Sleep Medicine», οι φοιτητές αυτοί είχαν αυξημένο κίνδυνο να πάσχουν από αϋπνία, καθώς και να αδυνατούν να κοιμηθούν νωρίς.
Το καλοκαίρι του 2012, εξάλλου, επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Γκότενμπουργκ στη Σουηδία, δημοσίευσαν τα ευρήματα μελέτης με 4.100 νεαρούς εθελοντές (είχαν ηλικία από 20 έως 24 ετών), η οποία συσχέτισε την πολύωρη χρήση κινητού με διαταραχές του ύπνου και έντονο στρες.
Κι αν αναρωτιέστε πως θα σας επηρεάσει το φως ενώ έχετε ήδη κοιμηθεί, η απάντηση έρχεται αμέσως: Μελέτες έχουν δείξει πως ακόμα και μια απειροελάχιστη έκθεση στο φως στη διάρκεια του ύπνου, είναι αρκετή για να τον διαταράξει!
Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Στάνφορντ επιστράτευσαν πριν από λίγα χρόνια ομάδα εθελοντών, τους οποίους έβαλαν να κοιμηθούν σε εργαστήριο ύπνου. Κάποια στιγμή, άρχισαν να εκθέτουν τους κοιμισμένους εθελοντές σε επαναλαμβανόμενους παλμούς φωτός διαρκείας δύο χιλιοστών του δευτερολέπτων, με τη συνολική διάρκεια της έκθεσης να φτάνει τα μόλις 0,12 δευτερόλεπτα.
Αποτέλεσμα: το βιολογικό ρολόι των εθελοντών επιβραδύνθηκε και η νοητική εγρήγορσή τους αυξήθηκε. Αυτό σημαίνει ότι και μία φορά να ανάψει η οθόνη του κινητού το βράδυ, μπορεί κάλλιστα να ταράξει τον ύπνο μας. Το συνεχώς αυξανόμενο μπλε φως που εκπέμπεται από τα κινητά μας, είναι σχεδόν σίγουρο ότι διακόπτει τον ύπνο, καθώς εμποδίζει την έκκριση μελατονίνης και αυξάνει τα επίπεδα εγρήγορσης στον οργανισμό. Έτσι, είναι απαραίτητο να κατανοήσουμε ότι, κατά τη νύχτα, το ‘πιο φωτεινό και πιο μπλε’ δεν είναι συνώνυμο με το ‘πιο καλό’». Μάλιστα είναι τόσο προβληματικό αυτού του είδους το φως, που οι κατασκευαστές κινητών, θα συμπεριλάβουν μια λειτουργία ύπνου – sleep mode στις συσκευές τους, που θα φιλτράρει και θα αλλάζει το χρωματισμό αυτού του ενοχλητικού μπλε φωτός. Αν και το φάσμα (χρωματικό φάσμα και συχνότητα εκπομπής) του συγκεκριμένου φωτός είναι τέλειο για ημερήσια χρήση, είναι ότι χειρότερο για χρήση κατά τη νύχτα που η κόρη διαστέλλεται και ο οργανισμός μειώνει τις αντιστάσεις του.
Ο καθηγητής ιατρικής του ύπνου των παιδιών δήλωσε στην ιστοσελίδα του BBC News: «Αυτό είναι πολύ καλό για χρήση την ημέρα, αλλά χάλια για χρήση τη νύχτα.Υπάρχουν συγκλίνοντα στοιχεία τα οποία λένε ότι αν είστε μπροστά από μία από αυτές τις συσκευές κατά τις νυκτερινές ώρες θα μπορούσε να σας αποτρέψει από το να κοιμηθείτε μια επιπλέον ώρα.» Για το λόγο αυτό είναι απαραίτητο το «bedtime mode».
Υπάρχουν πια αρκετά δεδομένα που υποστηρίζουν ότι, αν βρίσκεστε μπροστά σε ένα τέτοιο φωτισμό τις νυχτερινές ώρες, μπορεί να εμποδίσει το να πέσετε για ύπνο, τουλάχιστον για μια ακόμη ώρα και αυτές οι έξτρα ώρες αϋπνίας, προστίθενται με το πέρασμα του χρόνου, οδηγώντας σε έλλειψη ύπνου, μειωμένη παραγωγικότητα, και ένα μεγάλο αριθμό άλλων παράπλευρων προβλημάτων υγείας. Ο κακός ύπνος είναι ένα από τα μεγάλα προβλήματα των τελευταίων 10 ετών στις αναπτυγμένες χώρες του κόσμου.
Δεν είναι δικαιολογία το να αποδεχτούμε την κατάσταση και να πούμε ότι έτσι είναι. Σε όλους μας αρέσουν οι φορητές συσκευές και παρόλο που είναι διασκεδαστικές συσκευές, χρειαζόμαστε οπωσδήποτε προστασία για τη νύχτα. Επειδή είναι δύσκολο να βάλουμε φραγές και μέτρο στους ευατούς μας, πρέπει να μας βάλουμε οι κατασκευαστές με κάποιο νυχτερινό mode λειτουργίας.
Έχουν κυκλοφορήσει τόσο για Android όσο και για iOS εφαρμογές που αναλαμβάνουν το sleep mode το οποίο σε επόμενες αναβαθμίσεις φημολογείται απο τους μεγάλους κατασκευαστές οτι θα είναι κομμάτι του λειτουργικού.
Ήδη, λογισμικό όπως το F.lux, προσπαθεί να αντιμετωπίσει το πρόβλημα που δημιουργείται από το μπλε φως. Αλλάζει το χρώμα του φωτός που εκπέμπεται από την οθόνη ενός υπολογιστή κάνοντάς το να γίνεται πιο «θερμό» κατά τις νυχτερινές ώρες και πιο «ψυχρό» κατά τις ώρες της ημέρας.
Άλλη λύση είναι να μη ασχολούμαστε καθόλου με τα λατρεμένα μας κινητά και tablets τουλάχιστον 1-2 ώρες πριν κοιμηθούμε. Μάλιστα ακόμα καλύτερα να τα κλείνουμε εντελώς τις βραδυνές ώρες. Με αυτό τον τρόπο αν τα έχουμε κλειστά κάνουμε οικονομία σε ενέργεια, διακόπτουμε κάθε πιθανότητα διακοπής του ύπνου μας από ήχο ή φώς από τις οθόνες και προστατευόμαστε και από ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία wifi, 3g, 4g,…
