Windows και Linux είναι δύο κατηγορίες λειτουργικών συστημάτων που παρόλο που μοιάζουν σε πολλά, διαφέρουν σε κατά πολύ περισσότερα. Σε αυτόν τον οδηγό θα εστιάσουμε στις βασικές διαφορές Windows με Linux γενικότερα αλλά και στην χρήση, ώστε να βοηθήσουμε τον μέσο χρήστη να επιλέξει ποιο απ’ τα δύο του ταιριάζει.Δηλαδή, θα συγκρίνουμε την τελευταία έκδοση του προϊόντος της Microsoft, τα Windows 10, με τους δύο πιο γνωστούς στο κοινό εκπροσώπους του Linux, το Ubuntu και το Linux Mint (το οποίο βασίζεται στο Ubuntu).
Η επιλογή αυτών δεν είναι τυχαία καθώς τα τελευταία χρόνια αυτές οι διανομές είναι από τις πιο δημοφιλείς και αποτελούν την πρώτη επιλογή για έναν χρήστη αρχάριο στο Linux.
Επίσης, είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι δεν σκοπεύουμε να παρακινήσουμε ή να αποτρέψουμε κάποιον να χρησιμοποιήσει τα Windows ή το Linux. Θα συγκρίνουμε από αντικειμενική σκοπιά τα Windows με Linux Mint και Ubuntu σε τομείς που είναι σημαντικοί για τον απλό χρήστη.Αυτό σημαίνει ότι οι διαφορές που αναφέρουμε παρακάτω πιθανώς να μην ικανοποιούν πλήρως τα κριτήρια ενός προχωρημένου χρήστη, προγραμματιστή, ή γενικότερα κάποιου που έχει επαγγελματικές απαιτήσεις από τον υπολογιστή του.Με απλά λόγια, οι διαφορές Windows με Linux θα μας βοηθήσουν να επιλέξουμε ποιο λειτουργικό σύστημα μας ταιριάζει σε περίπτωση που δεν είμαστε ικανοποιημένοι και σκεφτόμαστε την μετάβαση από το ένα στο άλλο.
Βέβαια, για τους αναποφάσιστους υπάρχει και η επιλογή να έχουν περισσότερα από ένα λειτουργικά συστήματα στο μηχάνημα τους. Διαφορές Windows με Linux Mint και Ubuntu, γενικά:
Αρχικά, θα συγκρίνουμε τομείς στους οποίους οι διαφορές είναι βασικές και χαρακτηριστικές για το κάθε είδος λειτουργικού.
Πυρήνας
Ο πυρήνας είναι η καρδιά του λειτουργικού συστήματος, ο βασικός κώδικας που εκτελεί τις σημαντικότερες λειτουργίες και οργανώνει όλες τις διεργασίες που αποτελούν το λειτουργικό.
Τα Windows βασίζονται στον πυρήνα Windows NT, ο οποίος ανήκει εξ ολοκλήρου στην Microsoft.Ο πυρήνας Windows NT δημιουργήθηκε για την ομώνυμη έκδοση των Windows στις αρχές της δεκαετίας του ’90, και έχει αποτελέσει τη βάση για τα Windows 2000, XP, Vista, Windows 7, Windows 8, Windows Phone 8, Windows Phone 8.1 και Windows 10.
Ο πυρήνας του Linux (Linux kernel) δημιουργήθηκε από τον Linus Torvalds και ο ανοιχτού τύπου κώδικάς του έχει λάβει συνεισφορά από περίπου 12.000 προγραμματιστές παγκοσμίως, συμπεριλαμβανόμενου φυσικά του Linus.Ο πυρήνας Linux αποτελεί επίσης βάση των Android, webOS, Firefox OS, Chrome OS, OpenBSD/Linux, και πολλών άλλων λειτουργικών.
O πυρήνας των Windows με τον πυρήνα του Linux έχουν αρκετές διαφορές στο πώς διαχειρίζονται τις ίδιες λειτουργίες, αλλά οι διαφορές αυτές είναι σε αρκετά τεχνικό επίπεδο, και δεν απασχολούν το μέσο χρήστη.Η βασική διαφορά που αξίζει να κρατήσουμε είναι πως ο πυρήνας των Windows είναι επτασφράγιστο μυστικό της Microsoft, η οποία έχει όλο τον έλεγχο για την ανάπτυξή του, και όλη την ευθύνη για τα προβλήματά του.Ο πυρήνας Linux έχει δανειστεί πολλά στοιχεία από τον πυρήνα του Unix, ένα από τα πιο ασφαλή και σταθερά λειτουργικά συστήματα όλων των εποχών, ενώ παράλληλα είναι ανοιχτού κώδικα, και αναπτύσσεται με τη συνεργασία χιλιάδων προγραμματιστών από ολόκληρο τον κόσμο.
Κόστος
Κάτι που ενδιαφέρει πολλούς είναι το χρηματικό κόστος. Σε αυτή την περίπτωση, η διαφορά Windows με Linux είναι ουσιώδης.
Τα Windows είναι καθαρά ένα προϊόν της Microsoft και όπως γνωρίζουμε δεν είναι δωρεάν, αν θέλουμε να είμαστε νόμιμοι. Μπορούμε είτε να αγοράσουμε ένα laptop με προεγκατεστημένα τα Windows με την τιμή του λειτουργικού να συμπεριλαμβάνεται στο συνολικό κόστος, είτε να αγοράσουμε μία άδεια Windows 10, αν στήνουμε ένα σταθερό υπολογιστή, και ύστερα να κάνουμε την εγκατάσταση.Αν έχουμε ήδη μηχάνημα με Windows 7 ή Windows 8, μπορούμε να κάνουμε δωρεάν αναβάθμιση στα Windows 10 για περιορισμένο χρονικό διάστημα. Με βάση τα τρέχοντα σχέδια της Microsoft, η δυνατότητα για δωρεάν αναβάθμιση θα λήξει στο τέλος Ιουλίου 2016.
Αντιθέτως, σχεδόν όλες οι διανομές Linux είναι δωρεάν, νόμιμα, είτε σκοπεύουμε να τις χρησιμοποιήσουμε για οικιακή ή για επαγγελματική χρήση. Μπορούμε απλά να επισκεφθούμε την επίσημη ιστοσελίδα του Ubuntu ή του Linux Mint και να κάνουμε κανονικά λήψη του αρχείου εγκατάστασης.
Συμβατότητα με παλιούς υπολογιστές
Στην περίπτωση που έχουμε ένα μηχάνημα αρκετά παλιό με πολύ περιορισμένες δυνατότητες και θέλουμε να το αξιοποιήσουμε, τότε υπάρχει λύση. Πριν στείλουμε κάτι για ανακύκλωση, πάντοτε αξίζει να βάλουμε τη φαντασία μας να δουλέψει και να σκεφτούμε αν μπορούμε να το αξιοποιήσουμε με κάποιον τρόπο.Δυστυχώς, τα Windows 10 δεν τα πάνε καλά με παλιά μηχανήματα. Ενώ οι ελάχιστες απαιτήσεις των Windows 10 εκ πρώτης όψεως φαίνονται χαμηλές…
…στην πράξη αν δεν έχουμε τουλάχιστον 4GB RAM και έναν σύγχρονο επεξεργαστή, η εμπειρία των Windows θα είναι αργή και γεμάτη κολλήματα. Χώρια το γεγονός πως για αρκετές παλιές συσκευές – αλλά και κάποιες πρόσφατες – δεν θα βγουν ποτέ Drivers για Windows 10, και είναι πολύ πιθανό να μην αναγνωρίζονται ή να δυσλειτουργούν.
Το Linux δεν είναι τόσο απαιτητικό. Οι ελάχιστες απαιτήσεις του Ubuntu και του Linux Mint είναι αρκετά χαμηλότερες.
Ακόμα κι αν το μηχάνημα είναι τόσο περιορισμένο που δεν φτάνει ούτε αυτές τις ελάχιστες προδιαγραφές, τότε μάλλον η καλύτερη επιλογή δίνεται από δύο παράγωγες διανομές του Ubuntu (Xubuntu, Lubuntu) ή/και από το Linux Mint με το Xfce ως αντικαταστάτη του γραφικού περιβάλλοντος Cinnamon.
Για παράδειγμα, το Lubuntu αποδεδειγμένα λειτουργεί σε υπολογιστές με 256MB ή 128MB RAM. Δηλαδή λιγότερη απ’ όση RAM έχει ένα smartwatch.
Βοήθεια και υποστήριξη
Εδώ τα πράγματα είναι απλά. Αν προκύψει κάποιο πρόβλημα ενώ χρησιμοποιούμε Linux, δεν υπάρχει κάποια επίσημη υποστήριξη στην οποία μπορούμε να απευθυνθούμε. Θα πρέπει να αναζητήσουμε λύση στο διαδίκτυο και να προσπαθήσουμε μόνοι μας.Επίσης, μπορούμε να απευθυνθούμε σε επίσημη ή μη κοινότητα του Ubuntu ή του Linux Mint, και να κάνουμε την ερώτηση μας. Αν είμαστε τυχεροί, είτε θα υπάρχει ήδη παρόμοιο πρόβλημα με προτεινόμενη λύση, είτε αργά ή γρήγορα κάποιος άλλος χρήστης θα μας βοηθήσει. Δυστυχώς, δεν βρίσκει κανείς εύκολα κατάστημα που να επισκευάζει υπολογιστές με Linux.
Αντιθέτως, για να λυθεί ένα πρόβλημα σε Windows έχουμε περισσότερες επιλογές και είναι πολύ πιο πιθανό να τα καταφέρουμε. Μπορούμε να κάνουμε σίγουρα όλα τα παραπάνω αλλά και να βρούμε πολύ εύκολα κατάστημα για επιδιόρθωση, καθώς τα Windows είναι το πιο διαδεδομένο λειτουργικό σύστημα.
Επίσης, στην επίσημη ιστοσελίδα της Microsoft παρέχεται και live υποστήριξη με διάφορες επιλογές όπως άμεση/προγραμματισμένη κλήση με αντιπρόσωπο, συνομιλία online, και μενού με πιθανά προβλήματα και τις λύσεις τους. Εφόσον φυσικά έχουμε αυθεντικά Windows.
Ασφάλεια
Η ασφάλεια είναι ένας πολύ σημαντικός παράγοντας στην επιλογή λειτουργικού συστήματος. Τα σύγχρονα malware μπορούν από το να κλέψουν τους κωδικούς μας ή τα στοιχεία της πιστωτικής μας, μέχρι να κρυπτογραφήσουν όλα μας τα αρχεία και να ζητούν λύτρα για να τα αποκρυπτογραφήσουν.Δυστυχώς, δεν έχει βρεθεί ακόμα λειτουργικό σύστημα απόλυτα ασφαλές. Όλα τα δημοφιλή λειτουργικά συστήματα είναι ευάλωτα, άλλα λίγο και άλλα πολύ, όπως αποδεικνύεται κάθε χρόνο σε διαγωνισμούς hacking.
Στη σύγκριση Windows με Linux, όμως, τα πράγματα είναι ξεκάθαρα. Τα λειτουργικά συστήματα Linux θεωρούνται ασύγκριτα πιο ασφαλή από τα Windows. Και σε αυτό το συμπέρασμα έχουν καταλήξει και επαγγελματίες στο χώρο της ηλεκτρονικής ασφάλειας.
Υπάρχουν αρκετοί λόγοι για την αυξημένη ασφάλεια του Linux. Ένας από αυτούς είναι ότι οι εφαρμογές που εγκαθιστούμε σε μια διανομή συνήθως προέρχονται από ένα κατάστημα εφαρμογών το οποίο ελέγχεται από τους δημιουργούς της διανομής.Δηλαδή, στο Ubuntu υπάρχει το Κέντρο λογισμικού που ελέγχεται από την Canonical (η εταιρεία που έχει τον πρώτο λόγο στην διαμόρφωση του Ubuntu) και στο Linux Mint τον αντίστοιχο Διαχειριστή λογισμικού (Software Manager). Μπορούμε να εγκαταστήσουμε λογισμικό και από τρίτες πηγές, όμως στο 99% των περιπτώσεων θα βρούμε στο κέντρο λογισμικού ό,τι χρειαζόμαστε, ελεγμένο, ασφαλές, και σχεδόν πάντα δωρεάν.
Αντίθετα, στα Windows 10 ναι μεν υπάρχει το Windows Store, αλλά οι εφαρμογές που περιλαμβάνει είναι εξαιρετικά περιορισμένες.
Για να καλύψουμε τις περισσότερες ανάγκες μας, θα χρειαστεί να κατεβάσουμε εφαρμογές από διάφορα site στο διαδίκτυο. Το πρόβλημα είναι πως δεν υπάρχει κανένας επίσημος έλεγχος από τη Microsoft για το πόσο ασφαλείς είναι αυτές οι εφαρμογές, αν είναι καλόβουλες ή κακόβουλες, και τι προβλήματα μπορούν να δημιουργήσουν στο σύστημα.
Και αυτό σε συνδυασμό με την απειρία του χρήστη μπορεί να αποβεί μοιραίο για την ασφάλεια του. Αυτό δεν συμβαίνει ούτε τόσο εύκολα ούτε στον ίδιο βαθμό στο Ubuntu ή στο Linux Mint.Υπάρχουν και άλλοι λόγοι που εξηγούν γιατί το Linux θεωρείται πιο ασφαλές, τους οποίους έχουμε εξετάσει στον οδηγό: Γιατί το Linux είναι ασφαλές από τα Malware.
Ιδιωτικότητα
Στην παραπάνω ενότητα για την ασφάλεια εξετάσαμε τον κίνδυνο να κινδυνεύουν τα δεδομένα και η ανωνυμία μας από κάποια κακόβουλη εφαρμογή. Τι γίνεται όμως με τα δεδομένα που παρακολουθεί ο δημιουργός του λειτουργικού συστήματος;
Και σε αυτό το σημείο, στη σύγκριση Windows με Linux, το Linux υπερέχει ξεκάθαρα.
Αρκεί μια προσεκτική ματιά στους όρους χρήσης των Windows 10 για να δούμε με πόσους τρόπους η Microsoft παρακολουθεί τα προσωπικά μας δεδομένα και τη συμπεριφορά μας. Και αυτό με πολύ συγκεκριμένο σκοπό.
Στο Linux είναι 100% βέβαιο πως δεν συμβαίνει κάτι αντίστοιχο. Και ο λόγος έχει να κάνει με το λογισμικό ανοιχτού κώδικα.
Σύμφωνα με την Wikipedia…
Από τη στιγμή που το Linux είναι λογισμικό ανοιχτού κώδικα, ο πηγαίος κώδικας (source code) του λειτουργικού είναι ανοιχτός προς οποιονδήποτε. Εμείς ή εσείς έχουμε ανά πάσα στιγμή το δικαίωμα να διαβάσουμε την κάθε γραμμή κώδικα του Ubuntu ή του Linux Mint, και χιλιάδες έμπειροι προγραμματιστές εξετάζουν αυτό τον κώδικα σε κάθε του νέα έκδοση.Αυτό σημαίνει πως αν μια διανομή προσπαθούσε να παρακολουθήσει τους χρήστες με τον τρόπο που το κάνουν τα Windows, ανεξάρτητοι προγραμματιστές θα το ανακάλυπταν άμεσα. Δεν θα μπορούσε να κρυφτεί μια τέτοια παρακολούθηση, και θα είναι πολύ εύκολο να τροποποιηθεί ο κώδικας για να σταματήσει.
Αντίθετα, στα Windows ο πηγαίος κώδικας είναι κλειστός, και μόνο η Microsoft έχει πρόσβαση σε αυτόν. Σαν αποτέλεσμα, πέραν από την παρακολούθηση που ανακοινώνει η εταιρεία για νομικούς λόγους, κανείς έξω από τη Microsoft δεν γνωρίζει πόση παραπάνω παρακολούθηση μπορεί να υπάρχει κρυμμένη στον πηγαίο κώδικα των Windows.Ορισμένοι χρήστες πιθανώς να σκέφτονται Δεν με πειράζει που με παρακολουθεί η Microsoft, γιατί δεν έχω κάτι να κρύψω. Αυτή η λογική, ακόμα και για αυτούς που όντως δεν έχουν τίποτα να κρύψουν, είναι λανθασμένη.
Δυστυχώς, για να αναπτύξουμε αυτή την ιδέα θα χρειαζόμασταν ένα ολόκληρο άρθρο. Ίσως στο μέλλον ασχοληθούμε εκτενέστερα με την ιδιωτικότητα.
Ευκολία στη χρήση
Σχετικά με την ευκολία στη χρήση, τα Windows ήταν και ακόμα θεωρούνται το πιο απλό λειτουργικό σύστημα για έναν αρχάριο. Μέχρι και την έκδοση 7, αυτό ήταν αναμφισβήτητα αληθές. Αργότερα, με τις εκδόσεις 8, και 8.1 η εμφάνιση άλλαξε αρκετά και η ευκολία στη χρήση άρχισε να αμφισβητείται. Τελικά, όμως, τα Windows 10 αποτελούν μία ενοποίηση των 7 και 8 με αποτέλεσμα να βελτιώνεται η εμφάνιση αλλά να διατηρείται η ευκολία στη χρήση και οι βασικές λειτουργίες όπως τις γνωρίσαμε στα Windows 7.
Λίγο διαφορετική είναι η άποψη που επικρατεί για το Linux. Θεωρείται πιο περίπλοκο στη χρήση, πιο ασυμβίβαστο με τις ανάγκες και τις προτιμήσεις του χρήστη.
Είναι αλήθεια πως υπάρχουν ορισμένες διανομές, όπως το Arch Linux, που χρειάζονται εκτεταμένες γνώσεις για την εγκατάσταση, τη ρύθμιση, ακόμα και για να έχουμε γραφικό περιβάλλον.
Ενώ το Ubuntu στην πράξη είναι αρκετά απλό στη χρήση, πολλούς αρχάριους χρήστες δεν τους βολεύει το περιβάλλον Unity, που διαφέρει αρκετά από τα Windows.
Το Linux Mint, όμως, είναι ένα από τα πιο φιλικά Linux για αρχάριους χρήστες, και για χρήστες που προέρχονται από τα Windows, με περιβάλλον που δεν διαφέρει σημαντικά από παλαιότερες εκδόσεις των Windows, όπως τα Windows 7 ή τα Windows XP.
Γενικά, και οι δύο διανομές χρειάζονται κάποιο διάστημα προσαρμογής για όποιον έχει προέλθει από τα Windows. Ένας νέος χρήστης, όμως, μπορεί να μάθει το Linux εξίσου εύκολα με τα Windows.
Οδηγοί συσκευών (Drivers)
Οι οδηγοί συσκευών, γνωστοί και ως drivers, είναι ένα απαραίτητο πρόγραμμα για τη λειτουργία οποιουδήποτε περιφερειακού μέσου ενός υπολογιστή, π.χ. μιας κάρτας γραφικών ή μιας συσκευής DVD–ROM. Χωρίς τον κατάλληλο driver, η συσκευή δεν θα αναγνωρίζεται καθόλου από το σύστημα.
Στα Windows 7 και τα Windows 8.1, είναι σίγουρο ότι θα βρούμε τους απαραίτητους drivers, είτε ήδη προεγκατεστημένους είτε με μία προσεκτική αναζήτηση στο διαδίκτυο. Στα Windows 10 υπάρχει πρόβλημα με ορισμένες παλαιότερες συσκευές, για τις οποίες οι κατασκευαστές δεν έχουν βγάλει ή δεν σκοπεύουν να βγάλουν drivers. Αλλά κάθε νέα συσκευή έχει εγγυημένη υποστήριξη. Είναι ένα από τα πλεονεκτήματα από τη δημοτικότητα των Windows
Στα Linux Mint και Ubuntu, οι περισσότεροι drivers είναι ενσωματωμένοι στον πυρήνα, και συχνά πρόκειται για πατέντες ανοιχτού λογισμικού, και όχι για επίσημους drivers. Παλαιότερα η υποστήριξη συσκευών ήταν μεγάλο πρόβλημα, τα τελευταία χρόνια, όμως, έχει βελτιωθεί σημαντικά.Για ορισμένα περιφερειακά, όπως οι κάρτες γραφικών της Nvidia και της AMD, και συγκεκριμένες κάρτες δικτύου, θα βρούμε και ξεχωριστούς ιδιοταγείς drivers κλειστού κώδικα που μπορούμε να εγκαταστήσουμε, για καλύτερη συμβατότητα και απόδοση.
Όμως, σε κάποιες περιπτώσεις μπορούν να βρεθούν οδηγοί συσκευών αλλά όχι τόσο ικανοποιητικοί όσο οι αντίστοιχοι στα Windows.
Ενσωματωμένο Λογισμικό και εφαρμογές
Αν εγκαταστήσουμε Linux Mint ή Ubuntu θα βρούμε αρκετές προεγκατεστημένες εφαρμογές για τις περισσότερες βασικές εργασίες.
Για περιήγηση στο διαδίκτυο υπάρχει και στα δύο ο Firefox (στο Ubuntu υπάρχει και ο Περιηγητής Ubuntu) αλλά μπορεί εύκολα να γίνει η εγκατάσταση του Chrome (ή του Chromium που είναι η βάση του Chrome). Για ηλεκτρονική αλληλογραφία υπάρχει ο Thunderbird, για να κατεβάζουμε torrents είναι εγκατεστημένο το Transmission και για ανταλλαγή διαδικτυακών μηνυμάτων το Linux Mint έχει τα Pidgin και HexChat.
Για πολυμέσα, το Linux Mint έρχεται με VLC και Banshee (media player) ενώ το Ubuntu με Rhythmbox και Totem. Επίσης, και τα δύο έχουν προεγκατεστημένη τη σουίτα γραφείου LibreOffice αλλά και πρόγραμμα προβολής PDF.Φυσικά, μπορούμε να αφαιρέσουμε οποιαδήποτε εφαρμογή από αυτές, δεν μας αναγκάζει κανείς να τις κρατήσουμε στο σύστημα μας. Επιπλέον, μπορούμε να ψάξουμε στους Διαχειριστές Λογισμικού όπου υπάρχουν χιλιάδες εφαρμογές.
Μετά από μία εγκατάσταση Windows 10 βλέπουμε εγκατεστημένες εφαρμογές από το οικοσύστημα της Microsoft. Ο Microsoft Edge (αντικαταστάτης του Internet Explorer) για περιήγηση στο διαδίκτυο, το Skype για βιντεοκλήσεις, το OneDrive για online αποθήκευση αρχείων, και πολλές ακόμα εφαρμογές όπως Windows Media Player, Αλληλογραφία, Καιρός, OneNote, Ειδήσεις, Μουσική Groove και Χάρτες.
Όμως τα Windows δεν έχουν προεγκατεστημένη καμία σουίτα Office. Θα πρέπει είτε να αγοράσουμε το Microsoft Office, ή να εγκαταστήσουμε ένα δωρεάν Office, συμπεριλαμβανομένου και του Libreoffice που έρχεται προεγκατεστημένο με το Linux.
Στα Windows 10 τις περισσότερες από τις παραπάνω εφαρμογές μπορούμε να τις απεγκαταστήσουμε αλλά όχι με κάποιο προφανή τρόπο, θέλει λίγη δουλίτσα. Κάποιες, δεν μπορούμε να τις αφαιρέσουμε (συγκεκριμένα: Edge και Cortana).
Γενικότερη ποικιλία εφαρμογών
Ενώ στις προεγκατεστημένες εφαρμογές τα Windows υπολείπονται ελαφρώς, λόγω της έλλειψης Office και ενός browser πιο ευέλικτο από τον Edge, στη συνολική διαθεσιμότητα λογισμικού τα Windows είναι ο ξεκάθαρος νικητής.
Αμέτρητες εφαρμογές έχουν εκδόσεις αποκλειστικά και μόνο για Windows, και δεν προβλέπεται να βγάλουν αντίστοιχες εκδόσεις για Linux. Μπορούμε βέβαια στις περισσότερες περιπτώσεις να βρούμε αντίστοιχες εφαρμογές στο Linux, σχεδόν πάντα δωρεάν, αλλά δεν θα έχουν πάντα αυτές οι εφαρμογές τις ίδιες δυνατότητες ή την ίδια ευκολία χρήσης με τις εφαρμογές των Windows.
Υπάρχουν βέβαια και ορισμένες αποκλειστικές εφαρμογές Linux που υπερέχουν ξεκάθαρα από οποιαδήποτε αντίστοιχη εφαρμογή των Windows, όπως το κορυφαίο Shutter για τη λήψη screenshot. Τέτοιες εφαρμογές, όμως, είναι μια μικρή εξαίρεση.
Γραμμή εντολών και τερματικό
Ενώ και τα Windows και το Linux διαθέτουν ενσωματωμένο περιβάλλον εντολών, στα Windows η γραμμή εντολών είναι σε μεγάλο βαθμό διακοσμητική. Υπάρχουν κάποιες σημαντικές εντολές που εκτελούνται αποκλειστικά από τη γραμμή εντολών, αλλά είναι λίγες και πολύ εξειδικευμένες.
Αντίθετα, το τερματικό στο Linux είναι μακράν το ισχυρότερο εργαλείο συστήματος. Όχι μόνο μπορούμε μέσα από το τερματικό να κάνουμε οτιδήποτε θα μπορούσαμε να κάνουμε από το γραφικό περιβάλλον, αλλά δεκάδες προχωρημένες εργασίες γίνονται αποκλειστικά με εντολές.Είναι τόσο ισχυρό, που συγκεκριμένες εντολές, αν δεν είμαστε προσεκτικοί, μπορούν να καταστρέψουν όλο το σύστημα, συμπεριλαμβανομένων και όλων των αρχείων μας, καθώς και άλλων λειτουργικών που ίσως έχουμε εγκατεστημένα σε dual boot.
Συνολικά, πάντως, αν ένας χρήστης Linux δεν χρησιμοποιεί καθόλου το τερματικό, χάνει μεγάλο μέρος των δυνατοτήτων του λειτουργικού.
Ενημερώσεις συστήματος
Σε αυτό το κομμάτι, ως χρήστες έχουμε τον έλεγχο των ενημερώσεων και των επανεκκινήσεων του υπολογιστή αν χρησιμοποιούμε Linux. Στα Linux Mint και Ubuntu οι ενημερώσεις συστήματος δεν γίνονται βίαια. Δηλαδή, όταν βρεθούν διαθέσιμες ενημερώσεις μας έρχεται ειδοποίηση κάπως έτσι…
…και εμείς αν θέλουμε ενημερώνουμε το σύστημα μας, αλλιώς επιλέγουμε Υπενθύμισε μου αργότερα με αποτέλεσμα να βλέπουμε μόνο την ειδοποίηση κάθε φορά. Μπορούμε να κάνουμε τερματισμό/επανεκκίνηση και την επόμενη φορά απλώς θα μας εμφανιστεί ξανά η ειδοποίηση για ενημερώσεις.Στα Windows 10, όμως, τα πράγματα δεν είναι έτσι. Η λήψη των ενημερώσεων γίνεται χωρίς κάποια προειδοποίηση, ούτε καν ερώτηση.
Μάλιστα, ενώ έχει γίνει η λήψη κάποιας ενημέρωσης δεν μας δίνονται πληροφορίες για αυτήν.Και όχι μόνο αυτό. Αν θέλουμε να κάνουμε άμεσα επανεκκίνηση ή τερματισμό είμαστε αναγκασμένοι να περιμένουμε να γίνει πρώτα η ενημέρωση.Και όλα αυτά, δυστυχώς, χωρίς να το θέλουμε, ή ακόμα χειρότερα, χωρίς καν να μας ρωτήσει.
Όπως και να ‘χει, αν προσπαθήσουμε ίσως βγάλουμε άκρη, αλλά και πάλι τον έλεγχο που έχουμε στις ενημερώσεις του Linux δεν θα τον αποκτήσουμε στα Windows 10.
Εμφάνιση
Η εμφάνιση ενός λειτουργικού συστήματος είναι καθαρά υποκειμενικό θέμα. Το να κάνουμε συγκρίσεις δεν έχει νόημα σε αυτή την περίπτωση. Αρκεί μόνο να αναφέρουμε κάποια πράγματα.Σχετικά με τα Windows, κατά πολλούς, έχει βελτιωθεί η εμφάνιση με την τελευταία έκδοση (Windows 10). Ουσιαστικά, είναι μία μίξη Windows 7 με Windows 8 και 8.1. Για τους κλασικούς, αυτό το νέο στυλ παραείναι περίπλοκο. Εμείς θα δούμε κάποιες φωτογραφίες για να πάρουμε μία γεύση. Για περισσότερες λεπτομέρειες μπορούμε να δούμε Παλιά και νέα χαρακτηριστικά των Windows 10.
Στο Linux, τώρα, έχουμε αρκετά περισσότερες επιλογές. Μπορούμε να εγκαταστήσουμε πολλά θέματα και να κάνουμε το σύστημα μας να μοιάζει με κάτι τελείως διαφορετικό. Επίσης, μπορούμε να εγκαταστήσουμε και πακέτα εικονιδίων (icon packs).
Όμως, η πιο ουσιαστική διαφορά δεν είναι στα θέματα ή στα πακέτα εικονιδίων. Αν αποφασίσουμε να εγκαταστήσουμε Ubuntu ή Linux Mint τότε πρέπει να αποφασίσουμε κάτι ακόμα: ποιο γραφικό περιβάλλον προτιμάμε.Να διευκρινίσουμε ότι το λειτουργικό μας σύστημα θα είναι το ίδιο, απλά με το γραφικό περιβάλλον αλλάζουμε το κουστούμι του. Δηλαδή, το πως εμφανίζονται τα μενού, η επιφάνεια εργασίας, τα εικονίδια, τα παράθυρα, οι μεταβάσεις, κλπ. Και πολλές φορές η επιλογή του κατάλληλου γραφικού περιβάλλοντος καθορίζει την ταχύτητα και την ποιότητα χρήσης.
Το Linux Mint μας δίνει τέσσερις επιλογές: Cinnamon, MATE, KDE, XFCE.Το Ubuntu μας δίνεις περισσότερες επιλογές, με πιο γνωστές: Unity, Xubuntu (XFCE), Lubuntu(LXDE), Ubuntu MATE, Ubuntu Gnome, Kubuntu (KDE).
Παιχνίδια
Εδώ τα Windows είναι πολύ πιο μπροστά και το Linux έχει ακόμα πολύ δρόμο να διανύσει.Όπως είπαμε και στην αρχή, αυτός ο οδηγός αφορά τον μέσο χρήστη, όχι αυτόν με PC όπως…
…οπότε δεν θα δώσουμε έμφαση. Θα κάνουμε μόνο μία αναφορά.
Κατ’ αρχάς, στα Windows τα πράγματα είναι απλά. Μπορεί κανείς να βρει κάθε παιχνίδι. Είχε και ακόμα έχει τον πρώτο λόγο σε αυτόν τον τομέα. Όλα τα παιχνίδια βγαίνουν σίγουρα για Windows και μετά πρέπει να ψάξουμε αν βγαίνει έκδοση για Linux ή Mac. Οπότε, ένας φανατικός gamer δεν έχει άλλη επιλογή πέρα από Windows, τουλάχιστον προς το παρόν.
Στο Linux, πάντως, τα τελευταία λίγα χρόνια έχει γίνει σημαντική πρόοδος, και τα παιχνίδια με εκδόσεις ειδικά για Linux ξεπερνούν τις 4.000 στο Steam.Το γεγονός όμως πως το Linux δεν υποστηρίζει τα κλειδώματα DRM που έχουν A–List τίτλοι όπως το GTA V, το Witcher III, ή το Assassins Creed, σημαίνει πως αυτοί οι τίτλοι πιθανώς να μην βγουν ποτέ για Linux.
Πάντως, με μια εγκατάσταση του Steam στο Linux μπορούμε να έχουμε πρόσβαση σε εκατοντάδες ποιοτικά παιχνίδια, που περιλαμβάνουν γνωστούς τίτλους όπως τα Euro Truck Simulator, Saints Row IV, Metro: Last Light Redux, Serious SAM 3, τη σειρά Borderlands, και άλλα.Επίσης, η Valve που έχει το Steam είναι αρκετά μεγάλος fan του Linux, και θα βρούμε τους περισσότερους τίτλους της με ειδικές Linux εκδόσεις, μεταξύ των οποίων και τις δημοφιλείς σειρές Half–Life, Portal, και Counterstrike.
Εναλλακτικά, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το PlayOnLinux ή το Wine για να εγκαταστήσουμε ορισμένα παιχνίδια των Windows στο Linux. Δεν θα λειτουργήσει με όλα τα παιχνίδια, αλλά μπορούμε για παράδειγμα να παίξουμε League of Legends, που δεν έχει έκδοση για Linux.
Γενικά, ενώ δεν θα βρούμε παρά ένα ελάχιστο ποσοστό της ποικιλίας των παιχνιδιών που έχουν τα Windows, αυτό δεν σημαίνει πως με το Linux θα απαρνηθούμε οριστικά το Gaming. Οι διαθέσιμοι τίτλοι είναι υπέρ αρκετοί για να μας ψυχαγωγήσουν, και αυξάνονται συνεχώς.
Μια ματιά στο μέλλον
Η γενικότερη σύγκριση Windows, Linux Mint και Ubuntu φτάνει στο τέλος της. Ως επίλογο, θα κάνουμε μία αναφορά στο τι προβλέπεται από τους προγραμματιστές και τις εταιρίες σχετικά με τα παραπάνω λειτουργικά συστήματα.
Windows
Η Microsoft έχει κάνει ξεκάθαρο ότι βλέπει το μέλλον από μία ενοποιημένη σκοπιά. Δηλαδή, έχει ήδη ξεκινήσει να κάνει τα προϊόντα της όλο και πιο αλληλένδετα. Ήδη, οι περισσότερες υπηρεσίες που προσφέρει συνεργάζονται μεταξύ τους. Ενσωματώνει το Skype στην σουίτα γραφείου Microsoft Office και όχι μόνο, συμπεριλαμβάνει και το Xbox στο παιχνίδι του προγραμματισμού, προωθεί δυναμικά την εικονική βοηθό Cortana και βασίζει όλο το οικοσύστημα εφαρμογών και υπηρεσιών της σε ένα και μόνο κατάστημα, το Windows Store.
Το μόνο ερωτηματικό προκύπτει στο κομμάτι των έξυπνων κινητών (smartphones) όπου προς το παρόν χάνει στον ανταγωνισμό.
Ubuntu και Linux Mint
Το Linux Mint, όπως είπαμε παραπάνω, βασίζεται στο Ubuntu. Και απ’ ότι φαίνεται δεν έχουν σκοπό να το αλλάξουν αυτό. Οπότε, λογικά, αυτά τα δύο θα συμβαδίζουν. Για το Ubuntu δεν μπορούμε να πούμε και πολλά καθώς η νέα του έκδοση μόλις κυκλοφόρησε αυτές τις μέρες.
Έχοντας μόνο ρίξει μία ματιά στην beta έκδοση που βγήκε και από τις φήμες που κυκλοφορούν γνωρίζουμε ότι αλλάζει εποχή χρησιμοποιώντας νέα έκδοση του γραφικού περιβάλλοντος Unity (έκδοση 8) η οποία θα είναι ίδια για υπολογιστές αλλά και έξυπνες συσκευές. Κάτι που, όπως έχει δημοσιοποιήσει η Canonical, σημαίνει ότι αν συνδέσει κανείς ένα Ubuntu smarphone σε μία οθόνη τότε θα έχει ως αποτέλεσμα μία Desktop εμπειρία.
Έτσι, όλο αυτό αποτελεί ένα μεγάλο βήμα για το Ubuntu καθώς στόχος τους είναι να ενοποιήσουν σταθερούς υπολογιστές, tablets και smartphones ενώ μέχρι τώρα το Linux έχει ένα μερίδιο μόνο στους υπολογιστές.
Στο δεύτερο μέρος του οδηγού θα δούμε ορισμένες από τις διαφορές που θα συναντήσουμε αν αποφασίσουμε να μεταβούμε από τα Windows σε Ubuntu ή Linux Mint, όσον αφορά καθημερινές εργασίες.
